Čalma

[raja975]

Čalma je naselje u opštini Sremska Mitrovica u Sremskom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 1675 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 1776 stanovnika). Ime naselje Čalma potiče još iz rimskog perioda od imena naselja Čala koje se nalazilo dva kilometara severistočno od današnjeg naselja. Čalma je po nekim dobila za vreme Turaka po imenu turske kape-čalme. Naime,čalma se sastoji uz fesa oko kojeg je okomotana tkanina-turban a zajedno čine celinu koja se naziva-čalma. Na glavi su je nosili velikaši za vreme osmanlijskog carstva. Čalma kao naseljeno mesto se nalazi na bregu, padini Fruške gore te zaista liči iz daleka kao kapa na glavi-čalma. Na mestu gde se nalazi Čalma, nađeni su ostaci oruđa, oružja i keramike iz raznih praistorijskih epoha. Jedan kilometar južno od Čalme, stalno se iskopavaju, izoravaju starorimski građevinski materijali, što ukazuje na veći broj zgrada. Iz Čalme potiču dva vrlo dragocena predmeta vezana za verne obrede. U Budipeštanskom muzeju čuva se olovna pločica sa zavetnim reljefom iz religije boga sunca-Mitre. Nedavno je ovde pronađena okrugla kamena pločica sa reljefnom predstavom scene iz lova, vezane za kult takozbanih- Dunavskih konjanika. Čalma se prvi put spominje u srednjem veku u vreme trećeg krstaškog rata 1189. godine i to pod nazivom Sveti Đorđe(Vicum S.Georgi). Godine 1351. u jednom dokumentu zabeleženo je posed Čala pa to ime po nekima vezuje se za današnji naziv mesta. Naselje je aktivno i u tursko vreme. U selu postoje prostrane podzemne prostorije koje potiču iz turskog doba.Na prelomu 17. i 18. veka Čalma podpada pod Habzburgovce. Godine 1730. na karti srema uneta je kao Pagus-selo sa devedeset domova i pet popova, koji su bili nepismeni i bili su poslati u Sremske Karlovce da uče pisati i čitati. Tom prilikom selo je upisano kao šanac-Čalma. Godine 1756. broj domova je opao na sedamdeset. U drugoj polovini osamnaestog veka, Čalma je uz Kukujevce i Gibarac bila u vlasništvu plemićke porodice Janković. Iz tog vremena sačuvan grb sela, prikazan na zlatnoj poodlozi-vitez na belom konju. Godine 1766. sazidana je crkva SV.Georgija aikonostas je delo Georgija Davidovića-Opšića, koji je bio rodom iz Čalme. 1791. god. Za vreme Kočine krajine, iz srbije je doseljeno 73 osobe, a selo je imalo 114 domova i 658 stanovnika. Kolonizacija Nemaca u Srem je vršena u nekoliko mahova, pa se promenio i sastav stanovništva u Čalmi. Godine 1848. u revoluciji na Majskoj skupštini u Sremskim Karlovcima, Čalmance su prestavljaali Kiril Petrović i Dušan Voganjac. Krajem 19. veka najveći zemljoposednici u selu bili su Koloman Janković i knez Odeskalki sa hiljadu jutara zemlje, a preko polovine stanovništva bili su nadničari bezemljaši. 1907. godine nezadovoljni radnici-nadničari, batinama su oterali strane radnike sa vlastelinstva. 1931.god. po popisu Čalma je imala 1683 stanovnika, od toga 893 Srba i 633 Nemaca. Posle drugog svetskog rata nemačko stanovništvo je iseljeno u maticu, a na umesto njega postepeno su se doseljavali Srbi iz okoline Banjaluke. U naselju Čalma živi 1361 punoletni stanovnik, a prosečna starost stanovništva iznosi 41 godina (39,9 kod muškaraca i 42,1 kod žena). U naselju ima 520 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,22. Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika. Glavna privredna delatnost mesnog stanovništva je poljopriveda.

















Slika negde iz 1930.godine.


Slika iz 1932.godine.


Slika iz 1960.godine.

[/CENTER]

----