VojvodinaCafe - Znate li imena starih subotičkih fudbalskih klubova?
    • Znate li imena starih subotičkih fudbalskih klubova?

      Svi znamo da je Engleska kolevka fudbala, međutim, u danima kada su kršteni naši prvi klubovi, nisu britanski timovi bili ti koji su uzimani za uzor. Pogledi su bili upereni na drugu stranu. Ako ne računamo britansko ostrvo, prvih decenija XX veka najbolji fudbal na kontinentu se igrao u zemljama naslednicama nekadašnje Austrougarske: Austriji, Češkoj i Mađarskoj.



      Englezi su tada još živeli u fudbalskoj samoizolaciji kada su iz Praga, Beča i Pešte naši ljudi donosili prve lopte, ni ne sanjajući koliko malo će trebati da dođe dan kada ćemo pobeđivati svoje učitelje, piše GradSubotica.co.rs.

      Nesvesni toga, za imena i grbove uzimani su neki od, kako se tada činilo, nedostižnih uzora. U Novom Sadu je postojao Rapid, FK Vojvodina je grb i dres preuzela od praške Slavije, a samo ime Slavija bilo je popularno u celoj Kraljevini Jugoslaviji, pa je tako i jedan klub u Subotici poneo to ime. Mnogi su u to vreme dugačka imena sportskih društava najrađe pisali kao skraćenice. U Subotici su to SAND, STMC, KAC, TANK…

      Grb kluba SZVAK (Szabadkai vasutas atletikai klub) iz 1915. godine otkriva da su i tada železničari u Subotici imali svoj tim, što je možda prapočetak priče o ŽAK-u (Željezničarski atletski klub), koji je preteča Spartaku.

      Naravno, davala su se tada i originalna imena, recimo, ona po geografskim odrednicama (Bačka). Pogled na ligu Subotičkog nogometnog podsaveza otkriva da su staleži i cehovska udruženja imali svoje predstavnike na zelenom polju:

      Trgovci (TANK), grafičari (Tipograf), poštari (Poštar), konobari (Konobar), muzičari (Sport klub Muzički)… Subotički Jevreji imaju svoj HAKOAH, tu je JSK Bunjevac, Bohemija… Na livadi pored Zorke trenirao je Radnički koji je negovao levičarske ideje i radničku solidarnost.

      Do danas nije ostalo puno uspomena na predratne fudbalske godine. Čuvaju ih Istorijski arhiv i sakupljači fudbalskih relikvija, poput Ljudevita Vujkovića Lamića ili Novaka Mirkonja, subotičkog saobraćajca u penziji i pasioniranog kolekcionara starih značaka.

      Pogled na štampu iz tog vremena otkriva da je fudbal bio pravi rat na zelenom polju i izvan njega, teži utoliko što nije postojao „ponovljeni snimak“, odnosno naknadne procene spornog suđenja, grube igre ili neke druge neregularnosti.

      Iako novca u fudbalu nije bilo ni blizu kao danas, emocije koje su pratile ovaj sport činile su da on još tada bude „više od igre“.

      Nova imena u novoj Jugoslaviji

      U proleće 1945. doneta je odluka da se sva stara sportska društva u Jugoslaviji rasformiraju i osnuju nova. Birajući imena, ovaj put u novim okolnostima, pogledi su bili uprti na istok – prema Sovjetskom Savezu. Formirani između dva rata, sovjetski klubovi su birali imena, često nabijena snagom i potencijom, a motivi su bili rakete, torpeda, delovi mašina… ili čvrstinom i poletom, kao što su metal, lokomotiva, krila… U toj raspodeli imena, svaka sovjetska republika imala je po jedan Dinamo, kao i više njih u Istočnoj Evropi. To što ne poseduje ideološki predznak sigurno je razlog što se niko do danas nije odrekao tog naziva, jer dinamo je sinonim za energiju i snagu.

      Tu negde pripada i ime Spartak. Istorijski lik pobunjenog gladijatora koga film i literatura opisuju kao snažnog i harizmatičnog predvodnika.

      Spartak je ime jednog velikog kluba iz Moskve i po jednog ozbiljnijeg iz Slovačke i Bugarske. Ako ne računamo neke manje timove, može se reći da ovaj jak istorijski motiv nije mnogo eksploatisan.

      Subotički Spartak nije dobio ime po onom moskovskom, već po našem šampionu i olimpijcu Jovanu Mikiću Spartaku koji je poginuo prilikom borbe za oslobođenje. Da je preživeo rat, verovatno bi izbor pao na neko daleko manje upečatljivo ime. Ovako je odmah izglasano da se novo sportsko društvo zove Jovan Mikić Spartak, od čega je na kraju ostalo ovo poslednje – Spartak. Ispalo je odlično, za razliku od nekih drugih imena iz tog vremena koja su danas anahrona.
      Komentara Pošaljite komentar

      Kliknite ovde da biste se ulogovali

      3+7 (rezultat upiši slovima)